Ενότητα 5. Η Μετάφραση ως αναπαράσταση
Παρακαλούμε, δείτε τη βιντεοπαρουσίαση H ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΩΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Περίληψη της ενότητας 5
H ενότητα 5 των βιντεοπαρουσιάσεων του Προγράμματος ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΕΙΣ θίγει κάποιες μεταφορές που χρησιμοποιούν οι μεταφραστικές σπουδές για τη μετάφραση κι ασχολείται με την μεταφoρά της μετάφρασης ως αναπαράστασης. Θυμίζει ότι και στο λόγο της τέχνης χρησιμοποιείται η μεταφορά της μετάφρασης (π.χ. ο καλλιτέχνης μεταφράζει στον κώδικα του χρώματος) και θέτει ερωτήματα σχετικά με το αν ο ρόλος του μεταφραστή μοιάζει με αυτόν του ζωγράφου που προωθεί κάποια αφηγηματική οπτική της πραγματικότητας που αναπαριστά.
Θίγει προσεγγίσεις αναπαράστασης σημασίας μέσω της γλώσσας κι εστιάζει στην άποψη του Foucault (Hall 1997) ότι ο λόγος 'κατασκευάζει' το θέμα και παράγει 'γνώση' που προκύπτει από το ΄καθεστώς αλήθειας’ που ισχύει την εκάστοτε ιστορική στιγμή. Ο μεταφραστής πρέπει να έχει επίγνωση της δυνατότητας του λόγου να κατασκευάζει σημασία και να μπορεί να χειρίζεται τη γνώση που αναπαριστά μέσω μετάφρασης, σε συμφωνία με ή αμφισβητώντας κάποια ‘καθεστώτα αλήθειας’. Όπως η έννοια της τέχνης επαναπροσδιορίζεται διαχρονικά (Kövecses 2006) στις διάφορες κοινωνίες, έτσι και ο μεταφραστής επαναδιαπραγματεύεται την έννοια της μετάφρασης (ως αναπαράστασης) και της αφηγηματικής οπτικής που προωθεί μέσω της μετάφρασης.
Τέλος η ενότητα θίγει τη γνωσιακή αντίληψη ότι η γλώσσα αναπαριστά μια σύλληψη της πραγματικότηταs που επικρατεί σε διάφορα περιβάλλοντα. Τη συσχετίζει έμμεσα με τη διαφορετική γνώση που μπορεί να κατασκευάζει ο λόγος κάθε κοινωνίας σε μια ιστορική στιγμή, κι επισημαίνει τη χρησιμότητα της οπτικής αυτής για τη διδασκαλία μιας ξένης γλώσσας.
(Οπτικό υλικό από την πανεπιστημιούπολη του Surrey, Αγγλία, και του Πανεπιστημίου Queen's, Μπέλφαστ, Β. Ιρλανδία)
Βιβλιογραφία
Hall, Stuart (ed). 1997. Representation – Cultural Representations and Signifying Practices. London: Sage.
Kövecses, Zoltán. 2006. Language, Mind and Culture. Oxford: Oxford University Press.
Παναγιώτης Τέτσης, Eθνική Πινακοθήκη, Παράρτημα Ναυπλίου, Διάρκεια έκθεσης: 28/05/2010 -31/03 /2012 http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?artid=310 (πρόσβαση 20 October 2012)